در یکی دو روز گذشته رویدادهایی در سطح تهران اتفاق افتاد که گمانه بازگشت گشت های ارشاد را تقویت می کرد. ضبط یک ویدئوی ارعاب آمیز که در آن افرادی ناشناس زنان مخالف با حجاب اجباری را به برخورد سخت در صورت قانون شکنی تهدید می کردند در کنار حضور پراکنده برخی از ون های معروف از این جمله بودند. امروز اما سخنگوی فراجا رسما اعلام کرد که؛ از یکشنبه ۲۵ تیرماه گشت های خودرویی و پیاده پلیس در تمام شهرستان ها مستقر شده، با زنان بد حجاب برخورد کرده و پرونده آنان را به قوه قضاییه می فرستد.
همین سه ماه پیش بود که فرمانده نیروی انتظامی اعلام کرد که از شنبه ۲۶ فروردین ماه برخورد با بی حجابی وارد فاز عملیاتی شده و پلیس با بهره گیری از فن آوری های شناخت چهره عزم جزم خود را در این زمینه به نمایش می گذارد. اما هر چه جلوتر آمدیم به نظر می رسید که به دلیل در پیش بودن انتخابات مجلس از یک سو و فراگیری حضور زنان مخالف حجاب اجباری در سطح کلان شهرها از سوی دیگر فعلا نظام سیاسی نوعی مدارای هوشمندانه را در پیش گرفته است. حال اما ورود رسمی گشت ارشاد به خیابان ها آیا از سیاست جدیدی در بالاترین سطوح حکومت خبر می دهد؟
فرصت طلایی محرم: در حالی که تنها چند روز به آغاز محرم باقی مانده است به نظر می رسد که بهنگام ترین زمان برای ورود پلیس فرارسیده است. آیینی که می تواند برخورد با زنان مخالف با حجاب اجباری را مشروعیت بخشیده و هر گونه رفتار متفاوت زنان را به ضدیت با ارزش های عاشورایی منتسب کند. از سوی دیگر حداقل در دهه اول محرم خیابان ها از سوی مذهبی ها تسخیر و هر گونه خیزش احتمالی معترضان توسط مردم عزادار کنترل خواهد شد. به عبارت دیگر هر گونه پیامد اعتراض به برخورد گشت ارشاد در این فرصت طلایی می تواند کنترل و خنثی شود.
دلجویی حکومت از رادیکال ها: در حالی که مصلحت اندیشی نظام سیاسی بعد از فروکش کردن جنبش زن، زندگی، آزادی بسیاری از حامیان انقلابی حکومت را به خشم آورده و احتمال برخوردهای خودسرانه و هزینه زای آنان را افزایش داده بود مجموعه سران قوا کوشیدند تا با تصویب قوانین جدید مقابله با بی حجابی آبی بر آتش پرلهیب مخالفان بریزند. اقدامی که اگر چه تا حدی موثر بود ولی نتوانست پایان بخش مناقشه جاری باشد. اما اکنون به نظر می رسد حکومت به دلیل جنبه هویتی محرم برای رادیکال ها چاره ای جز بازگشت گشت های ارشاد نداشته است.
اوج گیری روند خالص سازی: یکدست سازی حکومت برخی از زخم های کهنه در میان خودی ها را گشود و به شکاف های بالقوه در میان آن ها فعلیت بخشید. بیشترین فاصله نیز اکنون میان حامیان قالیباف و جبهه پایداری مشهود است. جبهه پایداری با تاکید بر اهمیت خالص سازی نیروهای انقلابی در صدد پیروزی در انتخابات مجلس و حذف طیف قالیباف است حال آن که قالیباف هم با ارزیابی افول بی سابقه محبوبیت رییسی در افکار عمومی اسب خود را برای رقابت با او در انتخابات ۱۴۰۴ زین کرده و مایل است که دوران صدارت خود بر مجلس را تا آن زمان تمدید نماید.
نکته پایانی: به جز مفروضات ذکر شده به نظر می رسد که اطمینان نسبی حکومت از دور بودن لحظه مهسایی، پرهزینه بودن جنبش پاییز گذشته، افول قدرت نمایی براندازان، فروکش کردن فعالیت خارج نشینان و افزایش تنگناهای معیشتی تصمیم به احیای گشت های ارشاد گرفته است. تاریخ اما نشان داده است که خطیرترین مواجهه با جامعه ای جنبشی، مطالبه گر و رشید، همراه با خواست های انباشت شده و فریادهای شنیده نشده، تکیه بر آرامش موقت آن است.