Tribun Logo

پیشینه مدارس ویژه در ایران به اواخر دوران قاجار می رسد . در این دوره مدارس ویژه ارامنه، مدارس آمریکایی ها، فرانسوی ها و برخی مدارس میسیونری در ایران فعال بودند و در حال حاضر نیز در راستای اصل ١٣ قانون اساسی این امکان برای اقلیت‌های دینی فراهم است تا مدارس جداگانه خود را داشته باشند. به این ترتیب مدارس ارمنی، زرتشتی و کلیمی در شهرهایی که کانون حضور آنها این اقلیت هاست دایر می باشد.

سیستم آموزش در مدارس ارمنی دو زبانه می باشد و دانش آموزان در طول دوران تحصیل به دو زبان ارمنی و فارسی مسلط می گردند. دانش آموزان مدارس ارامنه علاوه بر آموزش دروس و مطالعه کتابهایی که به سایر دانش آموزان ایران تدریس می شود دروس جداگانه ای را در زمینه تعلیمات دینی مطابق با دین و شریعت خاص آنان، تاریخ ارامنه، ادبیات ارمنی و … آموزش می بینند.

گارگین فتائی، وبلاگ نویس ارمنی در خصوص مدارس ارمنی نوشته است: "در مدارس ارمنی دروس ارائه شده بر دو دسته اند. دسته اول دروسی که در همه مدارس ارائه می شود صرف نظر از مذهب یا قومیت و نطایر آن و همه کلاسها و دوره ها در مدارس باید این دروس را بخوانند. دسته دوم دروسی که ویژه مدارس ارمنی است، دفاتر زبان ارمنی از لحاظ شکل، کمی با دفاتر زبان فارسی متفاوت هستند . آنها معمولاً یا چهل و یا شصت برگی بوده و رنگ صفحاتش روشن تر بوده و دو طرف صفحه به سمت عمودی دو خط کشیده شده و فاصله خطوط افقی هم کمی بیشتر از خطوط افقی فارسی است .در  روی جلد این دفاتر در ابتدای آن عکس مسروپ ماشتوتس مبدع خط ارمنی و در آخر جلد هم الفبای ارمنی چاپ شده است. و هموازه و از جمله از زمانی که خود من به مدرسه راه یافته ام شامل مواد درسی زیر بوده است که محتوایشان بر حسب سن و سال و مقطع تحصیلی دانش اموزان تغییر می کرده است."

در این بخش نگاهی گذرا به مواد درسی ویژه مدارس ارامنه خواهیم داشت.

۱. زبان ارمنی
Հայաց լեզու
Hayots lezu
ادیات زبان ارمنی شامل آثار منظوم و منثور شعرا و ادبای بزرگ ارمنی و البته پرداختن به داستانها و حماسه ها و افسانه های فولکلوریک ارمنی

۲. تاریخ ارمنی
Հայոց պադմություն
Hayots badmutiun
شامل تاریخ ارمنستان و ملت ارمنی در ممالک همجوار از زمان دوران باستان تا دوران معاصر

۳. مشق ارمنی
Արտաքրություն
Ardagrutiun
رونویسی صرف از روی دروس ادبیات ارمنی برای روان شدن نگارش دانش آموزان

۴. انشاء ارمنی
Շարադրություն
Sharadrutiun
به منظور توانایی در خلق یک متن نگارشی و تمرین خلاقیت ذهنی

۵. املای زبان ارمنی
Թելադրություն
Teladrutiun
در حهت درست نویسی کلمات و رعایت اصول نگارشی

۶. دستور زبان ارمنی
Քեռականություն
Keraganutium
اصول و قواعد دستوری و نحوه به کار گیری آن در جمله

۷. خوش نویسی خط ارمنی
Գեղագրություն
Geghagrutiun
تعلیم زیبا نویسی از طریق پاک نویسی و رعایت اصول خط که معمولا از خودنویس بیشتر در این زمینه استفاده میشود.

۸. لغت معنی
Բառ բացադադրություն
Bar batsadrutiun
این بخش ، خود دارای دفاتر کوچک جیبی است که در یک طرف اصل لغت و در طرف دیگر معنی آن آمده و درواقع به خاطر درک و حفظ بهتر لغات زبان ارمنی و معنیشان است.

۹. تعلیمات دینی به ارمنی
կրօն
Kroon
شامل تعلیمات دینی مربوط به مباحث و تعالیم کتاب مقدس به ارمنی که هم عهد عتیق و هم عهد جدید را در بر می گیرد اما در مدارس بیشتر سعی و تاکید بر تعالیم عهد حدید است.

آبان سال 1400، ایرن آبنوسیان، مدیر نمایشگاه تاریخ مدارس ارمنی در تهران، در حاشیه برگزاری این نمایشگاه در مصاحبه با خیرگزاری ایرنا (حبرگزاری جمهوری اسلامی) گفت: ارامنه تهران، امروز حدود 20 مدرسه و کودکستان اختصاصی دارند. وی در ادامه افزود: ارامنه جزئی از فرهنگ و ملت ایران هستند و مدارس آنها، سند افتخاری است که نشان می‌دهد اقوام مختلف در ایران، می‌توانند (؟) به‌ راحتی، فرهنگ و سنت‌های خود را حفظ کنند.

لازم به توضیح است که در نمایشگاه تاریخ مدارس ارمنی تهران، حدود 400 عنوان کتاب که در دهه‌های مختلف چاپ شده‌اند به نمایش گذاشته شده و در گوشه‌ای از این نمایشگاه تابلوهایی حاوی نام، نشانی و اطلاعات کلی درباره 53 مدرسه‌ای که ارامنه تهران در ادوار گوناگون تاسیس کرده‌اند، دیده می‌شود که قدیمی‌ترین آنها، «مدرسه هایکازیان» در منطقه دروازه قزوین است. این مدرسه، سال 1870 میلادی (1249 هجری خورشیدی) تاسیس شده بود

آبنوسیان یادآور شد قبل از اینکه ارامنه به صورت گسترده به تهران بیایند، تبریز و اصفهان، دو شهری بودند که بیشترین جمعیت ارامنه ایران را داشتند و به همین دلیل، برخی کتاب‌های عرضه شده در این نمایشگاه، چاپ تبریز هستند.
گفتنی است مدارس ارامنه صرفا ویژه دانش‌آموزان با همین دیناست و سایر ادیان اجازه تحصیل در این مدارس را ندارند و تمام مناسبت‌های دینی و فرهنگی ارامنه در این مدارس برگزار می‌شود حتی در تقویمآموزشی این مدارس تعطیلی مناسبت‌های مختلف جدا از تعطیلاترسمی کشور لحاظ می‌شود و این مدارس حدود هشت روز تعطیلی هم با احتساب برنامه‌های مذهبی‌شان دارند و بر همین اساس سال نوی میلادی هم مدارس تعطیل می‌شوند.

لینک وبلاگ گارگین فتائی