Tribun Logo

دو پرونده‌ی ویژه تریبون ۱۵:

۱. بیوگرافی جبار باغچه‌بان و نمونه آثار ترکی وی

۲. چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری

برای دریافت مجانی مجله در ترکیه با ما تماس بگیرید و در صورت تغییر آدرس حتما به ما خبر دهید.

این شماره مجله تریبون حاوی یک پرونده ویژه با موضوع چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران و انتخاب شدن مسعود پزشکیان به عنوان نهمین رئیس جمهوری نظام جمهوری اسلامی ایران است. انتخابات در یک تئوکراتیک اسلامی که قرائت خود از "احکام آسمانی" را فراتر از اراده مردم اعلام کرده است، نمی‌تواند به خودی خود، امری جدید تلقی شود. اما طاقت‌فرسا بودن فشار بر همه اقشار مردم و تقابل پایان‌ناپذیر موجودیت رژیم جمهوری اسلامی با همسایگان منطقه‌ای و قدرت‌های بزرگ جهانی، شامل همه کشورهای نزدیک و دور دارای اهالی معتقد به اسلام، یهودیت و آئین مسیح، به چنان معضلی برای جهان امروز بدل شده است که مسائلی چون تحریم‌ها، فقر فزاینده اهالی، وحشت ناشی از احتمال جنگ و حمله نظامی، به معمولی‌ترین اخبار مربوط به ایران تبدیل شده‌اند. وضعیت اپوزیسیون این رژیم هم چندان ساده نیست و طیفی از نیروهای بیگانه با دمکراسی و حقوق بشر در میان اپوزسیون میدان‌داری می‌‌‌کنند.

وجود یک چنین وضعیت بغرنج و وجود متغیرهای بیشماری که فارغ از اراده رژیم و مردم بر سیر تحولات سیاسی کشور تأثیرگذار هستند، به دنبال هلاکت رئیس جمهور قبلی در حادثه سقوط هلی‌کوپتر، یک انتخابات غیردمکراتیک دیگر در نظام اسلامی حاکم بر ایران را، در مرکز مباحثات همه جانبه قرار داد. حجم و تنوع نظرات مطرح شده و فرصتی که این انتخابات برای پی بردن به اراده لایه‌ها و بخش‌های متفاوت جامعه ایران از جمله آذربایجان و ترک‌های غیرآذربایجانی ایران فراهم کرده است، دلایلی بود که باعث شد هم بخشی از مطالب تریبون ۱۴ و  هم بخش مهمی از این شماره مجله به این موضوع اختصاص داده شود.

زندگی و آثار میرزا جبار عسگرزاده باغچه‌بان

موضوع دیگری که در بخشی از این شماره بدان پرداخته شده است، بیوگرافی و آثار "میرزا جبار عسگرزاده باغچه‌بان" (۱۸۸۶ ایروان ـ ۱۹۶۶ تهران) است. جبار باغچه‌بان پرداختن به کار بزرگ تعلیم و تربیت کودکان را از جوانی خود در ایروان در میان کودکان آذربایجانی شروع کرد. خانات ایروان منطقه‌ای دارای بالای ۸۰ درصد اهالی ترک و مسلمان در نقطه شروع ارمنی‌سازی این ایالت از سوی امپراطوری روسیه بود اما حتی در سال انحلال این امپراطوری (۱۹۱۷) هم اکثریتی از اهالی شهر ایروان آذربایجانی بودند. باغچه‌بان یک عمر مبارزه پرشور و گاه مملو از خطر خود برای آموزش کودکان را از تعلیم و تربیت دختربچه‌های ترک مسلمان (آذربایجانی) در ایروان شروع کرد و علیرغم فشارهای مرتجعین مذهبی، هرگز از پای ننشست. وی در زمان زندانی بودن در سال ۱۹۰۵ به نشر دور روزنامه "ملا نهیب" و "ملاباشی" با حداقل امکانات پرداخت. کمی بعد خبرنگار روزنامه "قفقاز" شد و همزمان اشعار خود را در مجله "ملانصرالدین" منتشر  می‌‌‌کرد. کارهای ژورنالیستی وی در فوریه سال ۱۹۱۴ به شکل انتشار مجله طنز اجتماعی "لک لک" ادامه یافت. سیر طوفانی حوادث آن سالها، جبار باغچه‌بان را ابتدا راهی ترکیه عثمانی و سپس در سال ۱۹۱۹ راهی ایران می‌‌‌کند. این مهاجرت اخیر تا وفات وی در سال ۱۹۶۶ (۱۳۴۵شمسی) در تهران ادامه پیدا می‌‌‌کند. مهمترین نقش وی در ایران در زمینه مدرنیزه کردن اصول تعلیم و تربیت و از جمله آموزش کم‌توانان از نظر بینایی و شنوایی بود. متأسفانه این نقش برجسته وی در زمینه دشوارترین و جدیدترین رشته تعلیم و تربیت، نقش وی بعنوان یک روشنفکر و فعال فرهنگی آذربایجانی را در سایه قرار داده است.

پرونده ویژه دوم این شماره از تریبون، حاصل تلاش چندین ساله محمدرضا اردبیلی (عضو هیئت تحریریه مجله تریبون از ۱۹۹۷ به این سو) برای تحقیق در باره ابعاد مختلف زندگی پربار فرهنگی جبار باغچه‌بان است. منتخبی از آثار کمتر شناخته شده باغچه‌بان به انتخاب محمدرضا اردبیلی در این مجموعه تقدیم خوانندگان تریبون می‌‌‌شود.