Tribun Logo

علی رضا اردبیلی: نقش روایت تاریخی و تاریخ (ادعایی، جعلی یا واقعی) در فاجعه‌آفرینی‌های مهیب و پر کشتار


تاریخ و ایدئولوژی (دینی یا دنیوی) مراجعی برای استحصال ایده هایی چون خلافت اسلامی، دیکتاتوری پرولتاریا، ارمنستان بزرگ، صربستان بزرگ، کردستان بزرگ، ایرانشهری، ترکستان بزرگ، روسیه بزرگ و امثالهم است.

معیارهای زندگی انسان مدرن، از حقوق استخراج میشود و نه ایدئولوژی یا تاریخ.

حقوق (حقوق فردی، حقوق بشر، حقوق جمعی اقلیتها و حقوق بین الملل) برخلاف ایدئولوژی و تاریخ، یک روایت مشترک جهانی دارد که هم جهانشمول است و هم شامل همه آحاد بشر به یکسان.

تاریخ و ایدئولوژی، هیچکدام جهانشمول و همه شمول نیستند و نسخ متفاوت آنها، با یکدیگر در رابطه ناسخ و منسوخ بوده و درگیر جنگ دائمی با یکدیگر هستند و بالنتجه، پیروان خود را درگیر ستیز ابدی میکنند. رژیمهای کمونیستی و رژیمهای اسلامی ایرانی، طالبانی، القاعده ای و داعشی، محصول ایدئولوژی بودند و هستند و رژیمهای هیتلر و موسولینی، مدعی کسب مشروعیت از تاریخ بودند. ایده های ارمنستان بزرگ، صربستان بزرگ و کردستان بزرگ و ایران بزرگ نیز، مدعی کسب مشروعیت از تاریخ (به روایت خود) هستند.

ایدئولوژی و تاریخ، عزیمتگاه همه جنگها و رژیمهای استبدادی و توتالیتر در قرن بیستم بوده اند. تنها بر حقوق است که میتوان صلح در کشور و صلح در منطقه و جهان را بنا کرد.


همه نسل کشی‌ها، جنایات جنگی، فاشیسم و نازیسم، جنایات صربها در بالکان در دهه 1990 و بسیاری پلیدیهای مهیب تاریخی با یک "روایت تاریخی" شروع، تکوین و در مواردی (از جمله موارد نامبرده فوق) عملی شده است و نه بر اساس متون حقوقی. حقوق حتی در کشورهای غیردمکراتیک (مثل رژیم اسلامی در ایران و رژیم استالین در شوروی سابق) و حقوق مابین کشورها (بین المللی) کوچکترین مجوزی برای جنگ افروزی و لشگرکشی و پاکسازی اتنیکی به کسی نمی دهند. سخنرانی 20 فوریه 2022 پوتین و قبل از آن سخنرانی جنایتکار جنگی بالکان دکتر سلوبودان میلوسوویچ در 28 ژوئن 1989 در "دشت کوزوو" و پیش از آن "نبرد من" هیتلر و پیش‌تر از آن، سخنرانی های آتشین موسولینی و بسیاری دیگر، همگی یک سری روایات تاریخی بودند. در همه این موارد، مبلغین جنگ و پاکسازی اتنیکی، روایتهایی (جعلی، مخدوش و گاه واقعی) را برای مشروع جلوه دادن و غیرقابل اجتناب بودن ریختن دریایی از خون، سر هم کرده بودند.

روایت تاریخی ناسیونالیسم ارمنی در مقطع 1890 و نقش این روایت در برپاداشتن کانون‌های دیگرستیزی و جنگ و کشتار تا به امروز را هم می‌دانیم و هم به همت روشنفکران و افراد با وجدن ارمنی از نوع هووانس کاچازنونی، هوانس آپرسیان، فیلیپ اکوزیانتس، کارداش اونیک، آناتومی و مکانیسم ایجاد نفرت ناسیونالیستی به قصد شکل دهی جغرافیای سیاسی منطقه بر اساس یک توهم و افکار مالیخولیایی را هم سراغ داریم. اتفاقا، نقش فلیپ اکوزیانتس در رد جعلیات روایت تاریخی ناسیونالیسم ارمنی بوده است که بسیار رهگشا بوده و به فهم ما از یک ذهنیت بیمار انسان کُش کمک شایانی کرده است.

روایت ناسیونالیسم ایرانی آریایی هم که در دوران رژیم اسلامی آتش‌ش، تیزتر شده است، مبتنی بر یک روایت تاریخی است و نه هیچ متن یا سند حقوقی کشوری یا بین المللی.

آنچه شما در سطور بالا نوشته اید، (اشاره به کامنتهای زیر پست پیشین من در یک پست فیسبوکی)  پارچه های پازل روایت تاریخی آریایی است که پیشوایان و مؤلفین شناخته شده ای که برخی مستقیما در دوران اوج گیری نازیسم آلمانی مقیم آلمان و تحت تأثیر جادوی ناسیونالیسم آریایی آلمانی بوده‌اند و برخی دیگر را نسخه برداران درجه دو و سه تا به امروز تشکیل می‌دهند. در میان آنان یک افسر ایرانی اس اس رژیم هیتلری را هم می‌شناسیم.

ایرانشهریسم طباطبایی هم یک روایت التقاطی از همین روایت تاریخی آریانیستی با رنگ و مایه شیعیسم به جبر و مصلحت زمان است.

"طبیعی" و "تاریخی" و "مشیت الهی" نامیدن پروژه ناسیونالیستی خودی (همان Primordialism وPerennialism) و متهم کردن منتقدان این روایت به انواع معاصی کبیره هم، جزء لاینفک این ایدئولوژی انسان ستیز ناسیونالیستی است.

استخراج یک روایت تاریخی توجیه کننده ایدئولوژی دیگر ستیزانه و تبدیل آن به سیاست پوپولیستی برخوردار از حمایت عقب مانده ترین اقشار جامعه و نمایش آن در هیبت یک راه میان بر و سریع برای رسیدن به بهشت باشکوه ناسیونالیستی و احیای مجد و عظمت باستانی، نسخه آزموده برای نابودی و ویرانی اروپا و بالکان بود. این نسخه هیچ خروجی دیگری برای ایران وعده نمی دهد.

در میان مخالفان امروزی رژیم جمهوری اسلامی ایران، متهم کردن این رژیم به کم کاری و مماشات در سرکوب معترضان به تبعیض اتنیکی و زبانی در داخل ایران و متهم کردن رژیم اسلامی به در پیش نگرفتن سیاست تهاجمی‌تر در قبال همسایگان، شعارهای مُد روز ناسیونالسیم آریایی فارسی است که چیزی جز ویرانی و جنگ در منطقه و فروپاشی کشور ایران را نوید نمی‌دهد.

مطالب مرتبط